Pianki - Orzysz.pl

Dawna nazwa - Pianken, w 1938 roku uległa germanizacji - Ałtwolfsdorf lub też Wolfsdorfod imienia nadawcy. W 1452r. Wolfgang Sauer nadał 66 ła­nów wsi, z 6 łanami i obowiązkiem jed­nej służby. Łany te były nadane na pra­wie chełmińskim z 10-letnią wolnizną. Odnowienie aktu nadania odbyło się w 1468r na prawie magdeburskim (już tylko 60 łanów). Za swoje łany chłopi płacili czynsz oraz wykonywali inne prace określone w przywileju na rzecz nadawcy dokumentu. Czynsz wynosił zwykle dwie i pół grzywny w zwykłej monecie pruskiej, ponadto musieli opła­cić jeszcze płużne w wysokości jak inne wsie chełmińskie, czyli l korzec psze­nicy i tyleż samo żyta od pługa (w Gutach, Orzyszu i Piankach). Chłopi czynszowi byli zobowiązani do wypeł­nienia robocizny, czyli szarwarku. Szczegółowo określono go jedynie w Gutach i Piankach, jako tłokę w puszczy. Chłopi otrzymali możli­wość zaopatrywania się w drewno na ogień, ale tylko na własne potrzeby oraz takie same pastwiska jak miesz­kańcy Rynu. Szczególną łaską, czyli wolnym rybołówstwem wyróżnieni zostali chłopi z Gut i Pianek. Do takich łask należało m.in. zezwolenie na karczmę w Piankach (wł. R. Reeisennauer), stwier­dzono ogólnie, że właściciel powinien pła­cić czynsz i odrabiać szarwark - czynsz w wysokości 3 denarów i oddawać pół kopy kur. Warto podkreślić fakt, że dobra w Piankach byłyby nazwane szlacheckimi, gdyby nie złamanie obo­wiązków przez wolnych posiadaczy majątku w czasie „wojny pruskiej” i z innych jeszcze przyczyn, takich jak: rozdrobnienie dóbr czy słabość ekonomiczna. Było tutaj 9 wolnych posiadaczy majątku, ale tym razem znaczną rolę odegrał fakt, że wolny Alex Jurski utracił swoje dobro i wskutek niewypełnienia swoich obowiązków w „wojnie pruskiej", co spowodowało pomniejszenie dóbr. Ponadto dobra zostały pomniejszone gdyż Maciej Karbowski odsprzedał swoją część Zakonowi.

Później po sekularyzacji Zakonu Krzyżackiego w Prusach- 1525 zmienił się podział administracyjny kraju, zaś Pianki zaczęły podlegać starostwu w Rynie. Które z kolei podzielone było na: okręgi (Orzysz) i rewii (Dąbrówka, Jora, Orle, Grzegorzi Skomack, Orzysz). Wchodziły w skład rewiru w Grzegorzach (Łyse nie, Marki, Nipy, Pianki, Kwik, Rostki, Rzeźniki, Szwejkówko, Szwejkowo. Sumki, Strzelniki i Ujście) i należały do parafii w Orzyszu. Stan taki utrzymał się do 1752, kiedy to ta część starostwa przeszła pod administrację Pisza. W 1752 roku zlikwidowano sta­rostwa, wprowadzając nowe, więk­sze jednostki administracyjne zwane powiatami. Powiat piski powstał w 1818 obejmo­wał on obszar dawnego sta­rostwa piskiego oraz para­fie orzyską i opartowską. Pianki zo­stały wymie­nione w popi­sie wojsko­wym z 1519r. oraz w ra­chunkach krzyżackich z całego staro­stwa: Pianki (15 łanów) z roku 1539r. Do naszych czasów zachowało się wiele źródeł będących imiennymi wykazami mieszkańców poszczególnych wsi. I tak w 1631r. wieś zamieszkiwali: Stephan Paul, Waschk Krzisahn, Christof Rolle, Sczesna Wapher,Wasch Domerofski, Jann Dlubazsch, Jedam Mrofke i Stancje Klies. Według kolejnego zapisu pierwszym sołtysem wsi był Dopieka (1452), zaś kolejnymi: Marcin Zalewski (1468), Maciej Karboński (1523). Plagi nie omijały także Pianek. Już w październiku 1656r. Tatarzy wzięli do niewoli jedną osobę. Zarazy nie­jednokrotnie nawiedzały Prusy, mało która przyniosła tyle strat, co strasz­liwa epidemia dżumy szalejąca tu w latach 1709-1711. Przeniesiona zosta­ła przez Szwedów i przetrwała do 1711 m.in. w Piankach. Pochłonęła ona tysiące ofiar, a najwięcej ucierpiało starostwo piskie. Szkoła powstała w 1737 roku.         W 1935 roku uczęszczało do szkoły 76 uczniów, w której pracowało 2 na­uczycieli, zaś w 1945 już tylko jeden. Spis powszechny z maja 1939 roku wykazał, że wieś zamieszkiwało 443 osoby. Obecnie 207 osób.

We wsi znajduje się również kwatera 33 żołnierzy rosyjskich na cmentarzu wiejskim:

Schalesin Yalentinow i Saweli Palijankow z 7. Syb. PS (grudzień 1914), Wassili Kaija-kow. Iwan Medjejew, Jakob Koschewiakow, Iwan Medjedjew (?), Peter Gasinow, Wassi­li Palkow, Wassili Pal-jakow z 7. Syb. PS (grudzień 1914) oraz 24 nieznanych Rosjan.

Podawane w literaturze obiek­ty archeologiczne w Orzyszu, Piankach i Kwiku J. Antonowicz podczas badań sondażowych, uznał

za błędy, gdyż brak było jakiejkol­wiek warstwy kulturowej, były to jedynie charakterystyczne kształty terenu.