Wieś położona jest 5 km od Orzysza, 2 km od trasy Orzysz- Giżycko.
Dawna nazwa - Pianken, w 1938 roku uległa germanizacji - Ałtwolfsdorf
lub też Wolfsdorfod imienia nadawcy. W 1452r. Wolfgang Sauer nadał 66
łanów wsi, z 6 łanami i obowiązkiem jednej służby. Łany te były nadane
na prawie chełmińskim z 10-letnią wolnizną. Odnowienie aktu nadania
odbyło się w 1468r na prawie magdeburskim (już tylko 60 łanów). Za swoje
łany chłopi płacili czynsz oraz wykonywali inne prace określone w
przywileju na rzecz nadawcy dokumentu. Czynsz wynosił zwykle dwie i pół
grzywny w zwykłej monecie pruskiej, ponadto musieli opłacić jeszcze
płużne w wysokości jak inne wsie chełmińskie, czyli l korzec pszenicy i
tyleż samo żyta od pługa (w Gutach, Orzyszu i Piankach). Chłopi
czynszowi byli zobowiązani do wypełnienia robocizny, czyli szarwarku.
Szczegółowo określono go jedynie w Gutach i Piankach, jako tłokę w
puszczy. Chłopi otrzymali możliwość zaopatrywania się w drewno na
ogień, ale tylko na własne potrzeby oraz takie same pastwiska jak
mieszkańcy Rynu. Szczególną łaską, czyli wolnym rybołówstwem wyróżnieni
zostali chłopi z Gut i Pianek. Do takich łask należało m.in. zezwolenie
na karczmę w Piankach (wł. R. Reeisennauer), stwierdzono ogólnie, że
właściciel powinien płacić czynsz i odrabiać szarwark - czynsz w
wysokości 3 denarów i oddawać pół kopy kur. Warto podkreślić fakt, że
dobra w Piankach byłyby nazwane szlacheckimi, gdyby nie złamanie
obowiązków przez wolnych posiadaczy majątku w czasie „wojny pruskiej” i
z innych jeszcze przyczyn, takich jak: rozdrobnienie dóbr czy słabość
ekonomiczna. Było tutaj 9 wolnych posiadaczy majątku, ale tym razem
znaczną rolę odegrał fakt, że wolny Alex Jurski utracił swoje dobro i
wskutek niewypełnienia swoich obowiązków w „wojnie pruskiej", co
spowodowało pomniejszenie dóbr. Ponadto dobra zostały pomniejszone gdyż
Maciej Karbowski odsprzedał swoją część Zakonowi.
Później po sekularyzacji Zakonu Krzyżackiego w Prusach- 1525 zmienił się
podział administracyjny kraju, zaś Pianki zaczęły podlegać starostwu w
Rynie. Które z kolei podzielone było na: okręgi (Orzysz) i rewii
(Dąbrówka, Jora, Orle, Grzegorzi Skomack, Orzysz). Wchodziły w skład
rewiru w Grzegorzach (Łyse nie, Marki, Nipy, Pianki, Kwik, Rostki,
Rzeźniki, Szwejkówko, Szwejkowo. Sumki, Strzelniki i Ujście) i należały
do parafii w Orzyszu. Stan taki utrzymał się do 1752, kiedy to ta część
starostwa przeszła pod administrację Pisza. W 1752 roku zlikwidowano
starostwa, wprowadzając nowe, większe jednostki administracyjne zwane
powiatami. Powiat piski powstał w 1818 obejmował on obszar dawnego
starostwa piskiego oraz parafie orzyską i opartowską. Pianki zostały
wymienione w popisie wojskowym z 1519r. oraz w rachunkach
krzyżackich z całego starostwa: Pianki (15 łanów) z roku 1539r. Do
naszych czasów zachowało się wiele źródeł będących imiennymi wykazami
mieszkańców poszczególnych wsi. I tak w 1631r. wieś zamieszkiwali:
Stephan Paul, Waschk Krzisahn, Christof Rolle, Sczesna Wapher,Wasch
Domerofski, Jann Dlubazsch, Jedam Mrofke i Stancje Klies. Według
kolejnego zapisu pierwszym sołtysem wsi był Dopieka (1452), zaś
kolejnymi: Marcin Zalewski (1468), Maciej Karboński (1523). Plagi nie
omijały także Pianek. Już w październiku 1656r. Tatarzy wzięli do
niewoli jedną osobę. Zarazy niejednokrotnie nawiedzały Prusy, mało
która przyniosła tyle strat, co straszliwa epidemia dżumy szalejąca tu w
latach 1709-1711. Przeniesiona została przez Szwedów i przetrwała do
1711 m.in. w Piankach. Pochłonęła ona tysiące ofiar, a najwięcej
ucierpiało starostwo piskie. Szkoła powstała w 1737 roku. W 1935
roku uczęszczało do szkoły 76 uczniów, w której pracowało 2
nauczycieli, zaś w 1945 już tylko jeden. Spis powszechny z maja 1939
roku wykazał, że wieś zamieszkiwało 443 osoby. Obecnie 207 osób.
We wsi znajduje się również kwatera 33 żołnierzy rosyjskich na cmentarzu
wiejskim:
Schalesin Yalentinow i Saweli Palijankow z 7. Syb. PS (grudzień 1914),
Wassili Kaija-kow. Iwan Medjejew, Jakob Koschewiakow, Iwan Medjedjew
(?), Peter Gasinow, Wassili Palkow, Wassili Pal-jakow z 7. Syb. PS
(grudzień 1914) oraz 24 nieznanych Rosjan.
Podawane w literaturze obiekty archeologiczne w Orzyszu, Piankach i
Kwiku J. Antonowicz podczas badań sondażowych, uznał
za błędy, gdyż brak było jakiejkolwiek warstwy kulturowej, były to
jedynie charakterystyczne kształty terenu.
..::: FOTO GALERIA ::: VIDEO GALERIA ::: MAPA SERWISU ::: ARCHIWUM ::: KONTAKT Z REDAKCJĄ :::.. | ||
Copyright @ 2004 - 2016 Urząd Miejski w Orzyszu ![]() |
System 4Too | ![]() ![]() |